Sonus bv
raadgevende
ingenieurs

Bezoekadres:
Eemsteynplein 6
3312 JA Dordrecht

078 - 6312102


E-mail:
sonus@sonus.nl


Octaafband en tertsband

In de akoestiek wordt het frequentiespectrum vaak onderverdeeld in zogenaamde frequentiebanden. De meest gebruikte onderverdeling is die in octaafbanden. Van een octaaf is de hoogste doorgelaten frequentie tweemaal zo groot als de laagste doorgelaten frequentie. De beide grensfrequenties liggen dus een factor 2 uit elkaar.

Octaven worden benoemd met behulp van hun middenfrequentie. Deze middenfrequentie is gedefinieerd als het meetkundig gemiddelde van de hoogste en de laagste frequentie. De middenfrequentie is dus gelijk aan de wortel uit het product van de beide grensfrequenties. De onderstaande figuur geeft de verdeling van de grens- en middenfrequenties in het octaaf weer.

octaaf


Als gevolg van deze definiëring liggen de middenfrequenties van opeenvolgende octaafbanden ook een factor 2 uit elkaar. Door nu van één octaafband de middenfrequentie bij 1000 Hz te leggen zijn alle octaafbanden in het hoorbare gebied vastgelegd. Men spreekt dan van de 1000 Hz octaafband, de 500 Hz, de 250 Hz, de 125 Hz octaafband enzovoorts.

Indien de spectrale informatie die wordt verkregen uit een spectrum verdeeld in octaven niet gedetailleerd genoeg is, kan het spectrum worden opgedeeld in tertsen. Ieder octaaf bestaat uit drie tertsen die op dezelfde wijze als bij het octaaf door hun middenfrequentie worden aangeduid. De middenfrequentie van de middelste terts valt samen met die van het octaaf. In de onderstaande figuur is de ligging weergegeven van de grens- en middenfrequenties van de drie tertsen die samen een octaaf vormen.

octaaf en terts


De bandbreedte van de filters waarmee een spectrum wordt bepaald, is van belang voor de vorm van dat spectrum. In de onderstaande figuren is van een bepaalde industriële geluidbron het octaafband-, het tertsband- en het smalbandige (1/24 octaven) spectrum weergegeven. Bij de laatste twee is tevens het octaafbandspectrum nog eens als achtergrond gegeven.

grafiek octaaf

grafiek octaaf en terts

grafiek octaaf en 1/24 octaaf


Bij deze spectra is het bandniveau, dat wil zeggen het gemeten geluiddrukniveau, in iedere band uitgezet bij de middenfrequenties. Op de horizontale as zijn de frequenties logaritmisch uitgezet.

Indien men de beschikking heeft over een spectrum in tertsbanden dan kan daaruit het octaafbandspectrum worden berekend door energetische sommatie van de drie tertsbandniveaus uit ieder octaaf.



Begrippenlijsten:
Site navigatie:

Sonus bv raadgevende ingenieurs, dé partner op het gebied van geluid en trillingen