Bezoekadres: 078 - 6312102 |
|
|
|
||||
De sterkte van een geluid kan worden uitgedrukt in objectieve (fysische) grootheden zoals de geluiddruk en geluidintensiteit. Als zodanig zeggen deze grootheden weinig over de luidheidssensatie die een geluidsignaal veroorzaakt. Luidheid is een subjectieve ervaring. In het verleden is er onderzoek gedaan met als doel het begrip luidheid te kwantificeren. Hiertoe werd de luidheid die verschillende signalen bij de luisteraar veroorzaken onderling vergeleken.
Voor sinusvormige signalen (zuivere tonen) is op deze wijze voor normaal horende personen het verband tussen geluiddrukniveau, frequentie en luidheid vastgelegd in curven van gelijke luidheid, de zogenaamde isofonen. De onderste (gestippelde) lijn in deze grafiek is de gehoordrempel.
Isofonen volgens Robinson en Dadson (1956)
Er zijn twee maten voor luidheid in gebruik te weten de foon en de soon die beide zijn gerelateerd aan een zuivere toon van 1000 Hz.
Zo is het luidheidsniveau van een toon in foon gelijk aan het geluiddrukniveau van een even luide toon van 1000 Hz. De luidheidsschaal in foon loopt dus globaal van 0 foon bij de gehoordrempel tot 120 foon bij de pijngrens. Toename van het luidheidsniveau met 10 foon wordt ervaren als een verdubbeling van de luidheid.
Een wat recentere maat voor de luidheid is de soon. Een toon met een luidheid van 1 soon klinkt even luid als een toon van 1000 Hz met een geluiddrukniveau van 40 dB. Indien een toon als tweemaal zo luid wordt beoordeeld als een toon met een luidheid van 1 soon heeft deze een luidheid van 2 soon. De luidheid uitgedrukt in soon verdubbelt voor iedere 10 dB toename van het geluiddrukniveau.
De wijze waarop ons gehoorzintuig de luidheid opbouwt van niet sinusvormige signalen en dus breedbandige signalen is uitermate gecompliceerd. Voor de luidheid van breedbandige signalen is de zogenaamde kritieke band van belang. Binnen de kritieke band, die een breedte heeft van ongeveer 150 Hz, wordt witte ruis waargenomen met een luidheid die gelijk is aan die van een zuivere toon met een frequentie in het midden van die band en hetzelfde geluiddrukniveau.
Indien de bandbreedte van een signaal groter is dan de kritieke band dan wordt een luidheid waargenomen die groter is dan die van een zuivere toon in die band met gelijk geluiddrukniveau. Er zijn verschillende methoden in gebruik om de luidheid van een willekeurig geluidsignaal te berekenen.
|
Begrippenlijsten:
|
Site navigatie: | |||||||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
Sonus bv raadgevende ingenieurs, dé partner op het gebied van geluid en trillingen